Στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων, διότι μόνο αυτή εξερεύνησε, κατέγραψε και ανέλυσε τις ενδότατες διαδικασίες της ομιλίας και της γλώσσης, όσο καμία άλλη γλώσσα». Ζακ Λακαρριέρ, Γάλλος συγγραφέας.
Mε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, αλλά και της συνολικότερης συστηματικής προσπάθειας ανάδειξης των αξιών, των ιδεών, των ιερών, δηλαδή του πλούτου της χώρας μας (η οποία θα πρέπει τελικά να μας κάνει αυτόφωτους και ανεξάρτητους από εξωγενείς παράγοντες/δυνάμεις), παρουσιάζουμε σύντομη έρευνα γύρω από ένα από τα πολυτιμότερα περιουσιακά μας στοιχεία: την ελληνικήν!
Ελληνική: η βάση των κύριων γλωσσών του δυτικού πολιτισμού. Και επίσημη “αγαπημένη” της Επιστήμης, των Τεχνών και της Φιλοσοφίας. Από τις πληρέστες, συνθετότερες, ευρυματικότατες γλώσσες που δημιούργησε ο άνθρωπος.
Αλήθεια, από πόσους ομιλείται η ελληνικήν; Ισως δεν είναι σε όλους αντιληπτό, κι όμως, ένα μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιεί καθημερινά την ελληνική γλώσσα, τις περισσότερες φορές, εν αγνοία του. Σ’ αυτή τη παρατήρηση έγκειται το στοιχείο της παγκοσμιότητας των ελληνικών.
Ποια είναι ωστόσο η έκταση του φαινομένου αυτού και κατά πόσο μπορεί αυτό να μελετηθεί και να καταγραφεί; Το GoodNews έκανε μια προσπάθεια και σας την παρουσιάζει.
Η επιρροή της ελληνικής γλώσσας στην αγγλική
Οι γλώσσες θεωρούνται “ζωντανοί οργανισμοί”. Άλλες επιβιώνουν (π.χ. η ελληνική) ενώ άλλες εκλείπουν (π.χ. η αβεστική -ινδοϊρανική γλώσσα που ομιλούνταν στην βορειοανατολική Περσία). Η μια δίνει-δανείζει, ενώ παράλληλα, παίρνει-δανείζεται στοιχεία από την άλλη. Φυσικά, και η ελληνική έχει επηρεαστεί από άλλες γλώσσες. Αλλά όπως όλα αποδεικνύουν, ο βαθμός στον οποίο έχει επηρεάσει τη γλώσσα πολλών άλλων λαών, είναι κατά πάρα πολύ μεγαλύτερος. Κυρίως, επειδή οι περισσότερες γλώσσες που ομιλούνται στον δυτικό κόσμο είναι μεταγενέστερες της ελληνικής και εν πολλοίς, έχουν καθοριστεί, βασιστεί στην ελληνική. Στην αρχαία ελληνική.
«Οι ελληνικές λέξεις, οι λέξεις με ελληνική ρίζα και οι σύνθετες λέξεις που προέρχονται από ελληνικές στην αγγλική γλώσσα είναι γύρω στις 230.000! Θέλω να σας πω βέβαια, ότι πολλά λεξικά σταματούν στη λατινική προέλευση μιας λέξης. Όσο πιο σοβαρό και εμπεριστατωμένο όμως είναι το λεξικό, τόσο πιο πολλές είναι οι λέξεις των οποίων αναφέρει την αρχική, την ελληνική προέλευση -πηγαίνοντας πιο πίσω από τη λατινική. Σε λεξικά όπως αυτό της Οξφόρδης, οι ελληνικές λέξεις που καταγράφονται είναι περισσότερες από 40.000. Αυτό μας δείχνει ότι 1 στις 4 λέξεις που χρησιμοποιεί ο αγγλόφωνος είναι ελληνική».
Είναι τα πρώτα συμπεράσματα της Άννυς Στεφανίδου, συγγραφέος του βιβλίου «You speak Greek, you just don’t know it».
«Επίσης πολλές είναι οι λέξεις που αποδεικνύονται ως ελληνικές, ενώ δεν το υποπτευόμουν. Έμεινα έκπληκτη βλέποντας ότι το «police» προέρχεται από την ελληνική λέξη «πολιτεία - πόλις» ή το «canyon» και το «canal» και το «cane» από την αρχαία ελληνική λέξη «κάννα» που σημαίνει καλάμι! Πολλές φορές ήρθα αντιμέτωπη με τέτοιες εκπλήξεις σε όλη τη διάρκεια της έρευνας. Και εκεί ένιωσα ότι αυτό το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο σε ξένους, αλλά και σε Έλληνες. Γιατί μπορεί να νιώσουν αυτό που ένιωσα κι εγώ: περηφάνια!».
>Ομιλείται από...
Η ελληνική γλώσσα στην πραγματικότητα δεν ομιλείται μόνο από τους Έλληνες. Υπολογίζεται ότι συνολικά περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι μιλούν ελληνικά, ως πρώτη ή δεύτερη γλώσσα. Αποτελεί μητρική γλώσσα για περίπου 12-13 εκατομμύρια ανθρώπους, κατά βάση Έλληνες και Κύπριους καθώς και για κάποιους αυτόχθονες πληθυσμούς σε κράτη όπως λ.χ. η Αλβανία, η Ιταλία, η Τουρκία. Συμπεριλαμβανομένων και των πολλών Ελλήνων της διασποράς, σε χώρες προορισμούς όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Γερμανία, η Ρωσία, η Μεγάλη Βρετανία κ.α., προκύπτει αυτός ο αριθμός. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι είναι επίσημα αναγνωρισμένη μειονοτική γλώσσα στην Αλβανία, την Αρμενία, την Ιταλία, την Ρουμανία και την Ουκρανία.
Υπάρχουν όμως και πολλοί άνθρωποι, που δεν έχουν κάποια άμεση σχέση με την Ελλάδα, αλλά για να μιλήσουν ή για να γράψουν χρησιμοποιούν, εν μέρει βέβαια, την ελληνική, όπως ήδη έχει αναφερθεί, και στην περίπτωσή τους αυτό γίνεται λιγότερο συνειδητά ή και εντελώς ασυνείδητα.
Ενσταση:
Κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί: «Μα δεν είναι πολύ περισσότερες οι αγγλικές λέξεις που πλέον χρησιμοποιούμε καθημερινά, όπως π.χ. computer, hello, internet, marketing, smartphone, site, version κτλ;». Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι ολοένα και περισσότερες ξένες λέξεις εισέρχονται στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, γεγονός που εν μέρει θεωρείται λογικό. Συγκεκριμένα, καθώς τα αγγλικά γίνονται αντιληπτά ως η κυρίαρχη διεθνής γλώσσα της εποχής μας, το να διεισδύουν όλο και περισσότερο στην καθημερινότητά μας - και πόσο μάλλον σε τομείς που έχουν παγκόσμια διάδοση (όπως π.χ. το διαδίκτυο και η επιστήμη της οικομίας και της επικοινωνίας)- είναι μια εξέλιξη αναμενόμενη. Αυτό όμως είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος, αυτή που φαίνεται. Υπάρχει και η άλλη όψη, η οποία μας δείχνει ότι: Αφενός, και οι Άγγλοι εξακολουθούν χρησιμοποιούν αμέτρητες ελληνικές λέξεις συνεχώς (π.χ.airplane, character, economy, history, music, police, telephone, theory κτλ). Αφετέρου, η ελληνική γλώσσα παραμένει πιο πλήρης (πλούσια), καθώς έχει αντίστοιχες λέξεις για τις πιο πολλές απ’ τις μη ελληνικές που συνεχώς χρησιμοποιούνται (λ.χ. computer = υπολογιστής, internet = διαδίκτυο, site = ιστοσελίδα, ιστότοπος, version = εκδοχή κ.ο.κ.) -το αντίστροφο ισχύει σε πολύ μικρότερο βαθμό.
Η πρώτη γλώσσα της Ευρώπης
>Παλαιότητα
Η Ελληνική γλώσσα είναι μια από τις ελάχιστες στον κόσμο που παρουσιάζει ομοιογενή εξέλιξη και αποτελεί φαινόμενο σπάνιο στη γλωσσολογική ιστορία του ανθρώπινου γένους διότι ομιλείται επί χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή. Η σύγχρονη ελληνική γλώσσα διατηρεί την αρχαία γραφή και ορθογραφία των λέξεων και το 75% του λεξιλογίου της βασίζεται στην αρχαία ελληνική γλώσσα.
Η ελληνική γλώσσα, είναι πιθανώς η παλαιότερη καταγεγραμμένη ζωντανή γλώσσα στον κόσμο. Είναι δε γνωστό, ότι στην αρχαιότητα ήταν η πιο διαδεδομένη γλώσσα στην περιοχή της Μεσογείου και στο Βυζάντιο ήταν η επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας (του τότε ανεπτυγμένου κόσμου).
Πιστεύεται πως ομιλείται στην ευρύτερη περιοχή της βαλκανικής χερσονήσου επί περίπου 5.000 χιλιάδες χρόνια. Η αρχαιότερη αναγνώσιμη γραπτή πηγή της χρονολογείται από το 1450 π.Χ.. Πρόκειται για μια πήλινη πινακίδα με χαραγμένη Γραμμική Β γραφή (η οποία θεωρείται πως είναι η πρώτη γραφή της ελληνικής γλώσσας), που ανακαλύφθηκε μόλις το καλοκαίρι του 2010 στην Ίκλαινα Μεσσηνίας.
Είχαν προηγηθεί, το 1900 στην Κρήτη, οι έρευνες του αρχαιολόγου Sir Arthur Evans: έφεραν στο φως ένα μεγάλο αριθμό από πήλινες πινακίδες με χαραγμένες τις συλλαβικές γραφές Γραμμική Α και Γραμμική Β, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν από τους Μινωίτες και Μυκηναίους κατά τη 2η χιλιετία π.Χ., κυρίως σε επιγραφές για θρησκευτικά και διοικητικά αρχεία. Η Γραμμική Α θεωρείται πρόγονος της Γραμμικής Β και κατά πολλούς, μιας και δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ακόμα, αποτελεί πιθανώς αυτή το παλαιότερο δείγμα της αρχαίας ελληνικής.
>Το πρώτο αλφάβητο
Το πλέον αξιοσημείωτο γεγονός πάντως είναι ότι το 1100 π.Χ. οι Έλληνες είχαν την ιδέα να δημιουργήσουν κάποια γραπτά σύμβολα κάθε ένα από τα οποία να αντιπροσωπεύει μόνο ένα φθόγγο (σε αντίθεση με το Φοινικικό αλφάβητο που ήταν συμφωνικό/ φθογγογραφικό). Η μία-προς-μία αναλογία γραμμάτων και φθόγγων διαμόρφωσε αυτό που σήμερα ονομάζεται αλφάβητο.
Στην αρχή έγραφαν μόνο με κεφαλαία γράμματα, χωρίς κενά ανάμεσα στις λέξεις και δεξιόστροφα. Αυτό όμως τον 5ο π.Χ. αιώνα έδωσε τη θέση του στον αριστερόστροφο τρόπο γραφής. Έτσι, παρουσιάστηκε το πρώτο αλφάβητο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια από τους Ρωμαίους από τους οποίους και πέρασε σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα Ευρωπαϊκά αλφάβητα ουσιαστικά είναι παραλλαγές του ελληνικού αλφαβήτου.
>Δια-χρονικότητα
Είναι γενικά αποδεκτό ότι η ελληνική γλώσσα έχει διανύσει διάφορες φάσεις (αρχαία, μεσαιωνική, νεότερη). Ωστόσο, υπάρχουν κοινά στοιχεία σε όλες αυτές τις φάσεις που αποδεικνύουν ότι είναι η ίδια, μία γλώσσα, από την αρχαιότητα έως και σήμερα. «Τα στοιχεία αυτά είναι οι βασικές δομές στη γραμματική, στη σύνταξη και στο λεξιλόγιο, ενώ η διαφοροποίηση εντοπίζεται σε επιμέρους φαινόμενα αλλαγών στη φωνητική, στην κλίση, σε συντακτικές μεταβολές και σε σημασιολογικές αλλαγές στη χρήση των λέξεων», τονίζει χαρακτηριστικά ο Δημήτριος Χρηστίδης, καθηγητής αρχαίας ελληνικής φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Διαβαστε περισσοτερα : http://www.goodnews.gr/Articles/Pagkosmia-Imera-Mitrikis-Glossas-Ellinika-i-mitriki-glossa-tou-dytikou-politismou_1905.html
Πηγη : www.goodnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου